Gepubliceerd op 17 december 2020 door FBSB. Bijgewerkt op 8 augustus 2022.
De p-waarde (p-value) is een getal tussen 0 en 1, waarmee je bepaalt of een steekproefuitkomst statistisch significant is. Wanneer de p-waarde kleiner is dan het gekozen significantieniveau kun je stellen dat dat de gevonden uitkomst extreem genoeg is om je nulhypothese te verwerpen.
Inhoudsopgave
- Hypothesen toetsen met de p-waarde
- Eenzijdig of tweezijdig toetsen en het verwerpingsgebied
- Wanneer gebruik je de p-waarde?
- P-waarde interpreteren in SPSS en Excel
- Foute interpretaties van de p-waarde
- Veelgestelde vragen
Hypothesen toetsen met de p-waarde
Voordat je de p-waarde kunt bepalen, moet je bepalen welke aanname je wilt verwerpen. Deze aanname heet de nulhypothese. De nulhypothese kan bijvoorbeeld zijn dat de gemiddelde lengte van Nederlandse mannen 181 cm is, of dat een coëfficiënt in een regressie 0 is. Bovendien kies je een significantieniveau 𝛼, meestal is dat 0.05.
Tegenover de nulhypothese staat de alternatieve hypothese. Wanneer je de nulhypothese kunt verwerpen, is de alternatieve hypothese de conclusie die je trekt. De p-waarde is gedefinieerd als de kans dat in de verdeling die volgt uit de nulhypothese, de waarde van de steekproefuitkomst wordt behaald of overschreden. Als deze kans klein genoeg is (kleiner dan het significantieniveau), is de uitkomst extreem en kun je de nulhypothese verwerpen.
Eenzijdig of tweezijdig toetsen en het verwerpingsgebied
Wanneer je eenzijdig toetst, ga je uit van een bestaand verschil, bijvoorbeeld dat Nederlandse mannen gemiddeld langer dan 181 cm zijn. Omdat je uitgaat van een positief verschil toets je rechtszijdig. Je verwerpt de nulhypothese als de steekproefuitkomst extreem hoog is. Als je wil testen of Nederlandse mannen gemiddeld korter dan 181cm zijn, toets je linkszijdig.
Toets je tweezijdig, dan verwerp je de nulhypothese als de steekproefuitkomst erg hoog of erg laag is. Het verwerpingsgebied bestaat dan uit twee delen en is dus twee keer zo hoog als wanneer je eenzijdig toetst.
Lees waarom zo veel studenten Scribbr inschakelen
Trustpilot
Ontdek nakijken op taal
Wanneer gebruik je de p-waarde?
De p-waarde komt van pas bij iedere statistische toets, zoals bijvoorbeeld de t-toets. De p-waarde wordt daarnaast veel gebruikt bij het doen van regressieanalyses. De p-waarde komt ook goed van pas bij het beantwoorden van kleine, praktische onderzoeksvragen.
P-waarde interpreteren in SPSS en Excel
Omdat de p-waarde in veel verschillende situaties gebruikt kan worden, is er geen standaard stappenplan voor het bepalen van de p-waarde. Het interpreteren ervan is echter wel in iedere situatie hetzelfde. Hieronder bespreken we twee voorbeelden, aan de hand van output in SPSS en Excel.
- SPSS
- Excel
In SPSS moet je altijd opletten wanneer je eenzijdig wilt toetsen. In dat geval moet je de waarde in de kolom “Sig. (2-tailed)” halveren voordat je gaat vergelijken met je significantieniveau. Wanneer de t-waarde positief is, toets je rechtszijdig. Is de t-waarde negatief? Dan toets je linkszijdig.
.
Foute interpretaties van de p-waarde
P-waarden worden vaak verkeerd gebruikt of geïnterpreteerd. Hieronder vind je een aantal veel voorkomende misvattingen.
Als de p-waarde kleiner is dan het significantieniveau (bijvoorbeeld 0.02 bij een significantieniveau van 0.05):
- Er is bewijs gevonden dat de nulhypothese verworpen kan worden.
Bewijs is er niet gevonden, wel is er voldoende aanleiding gevonden om de nulhypothese in twijfel te trekken. - De kans dat de nulhypothese klopt is 0.02.
0.02 is de kans op de steekproefuitkomst gegeven de nulhypothese, niet andersom. - De p-waarde van de kans dat de nulhypothese onterecht verworpen wordt, is 0.02 (= 1 – 0.98).
De nulhypothese is simpelweg waar of niet waar, je berekent geen kans die betrekking heeft op de nulhypothese (zie het voorbeeld hierboven).
Als de p-waarde groter is dan het significantieniveau:
- Er is voldoende aanleiding om aan te nemen dat de nulhypothese klopt.
Je kunt alleen laten zien dat de steekproefuitkomst wel/niet extreem is gegeven de nulhypothese. Is de uitkomst te extreem, dan concludeer je dat de alternatieve hypothese logischer is. Je vindt echter nooit aanleiding om de nulhypothese te concluderen.
Veelgestelde vragen
- Wat is statistische significantie?
-
Statistische significantie is een term die door onderzoekers wordt gebruikt om aan te geven dat het onwaarschijnlijk is dat hun resultaten op toeval gebaseerd zijn. Significantie wordt meestal aangeduid met een p-waarde (overschrijdingskans).
(Video) What Is A P-Value? - Clearly ExplainedStatistische significantie is enigszins willekeurig, omdat je zelf de drempelwaarde (alfa) kiest. De meest voorkomende drempel is p < 0.05, wat betekent dat de kans 5% is dat de resultaten worden gevonden terwijl de nulhypothese waar is. Een andere drempel die vaak wordt gekozen isp< 0.01.
Als de p-waarde lager is dan de gekozen alfa-waarde, mag je stellen dat het resultaat van de toets statistisch significant is.
- Wat is een p-waarde (p-value)?
-
De p-waarde (p-value) is een getal tussen 0 en 1, waarmee je bepaalt of een steekproefuitkomst statistisch significant is. Wanneer de p-waarde kleiner is dan het gekozen significantieniveau kun je stellen dat dat de gevonden uitkomst extreem genoeg is om je nulhypothese te verwerpen.
- Wat zijn een nulhypothese en alternatieve hypothese?
-
Bij statistische analyses voorspelt de nulhypothese (H0) altijd dat er geen effect of relatie tussen variabelen is, terwijl de alternatieve hypothese (H1) je verwachting van een effect of relatie uitdrukt.
Citeer dit Scribbr-artikel
Als je naar deze bron wilt verwijzen, kun je de bronvermelding kopiëren of op “Citeer dit Scribbr-artikel” klikken om de bronvermelding automatisch toe te voegen aan onze gratis Bronnengenerator.
, F. (2022, 08 augustus). De p-waarde correct gebruiken | Interpretatie in SPSS en Excel. Scribbr. Geraadpleegd op 31 mei 2023, van https://www.scribbr.nl/statistiek/p-waarde/
Citeer dit artikel
Wat vind jij van dit artikel?
Je hebt al gestemd op dit artikel. Bedankt :-) Je stem is doorgevoerd :-) Bezig met het verwerken van je stem...
FBSB
FBSB verzorgt studiebegeleiding van het allerhoogste niveau in wiskunde, statistiek, econometrie en finance.
FAQs
De p-waarde (p-value) correct gebruiken? ›
De p-waarde (p-value) is een getal tussen 0 en 1, waarmee je bepaalt of een steekproefuitkomst statistisch significant is. Wanneer de p-waarde kleiner is dan het gekozen significantieniveau kun je stellen dat dat de gevonden uitkomst extreem genoeg is om je nulhypothese te verwerpen.
Welke p-waarde gebruiken? ›Gewoonlijk hanteert men p=0,05 als grens van statistische significantie. Indien p≤0,05, dan is de kans dat het gevonden resultaat aan het toeval is te wijten (en we de nulhypothese ten onrechte verwerpen) kleiner of gelijk aan 5%, dit noemt men 'statistisch significant'.
Wat zegt een hoge p-waarde? ›De p-waarde geeft aan hoe extreem de gevonden waarde voor de toetsingsgrootheid in de verdeling onder de nulhypothese is. Hoe kleiner de p-waarde, hoe extremer de uitkomst.
Wat is een goede significantie? ›Meestal wordt het significantieniveau ingesteld op 0.05 (5%). Dat betekent dat de resultaten onder de nulhypothese een kans van 5% of minder moeten hebben om als statistisch significant te worden beschouwd. Het significantieniveau kan worden verlaagd voor een meer conservatieve (strengere) toets.
Wat zegt een 95% betrouwbaarheidsinterval? ›Dit 95%-BI geeft aan dat het voor 95% waarschijnlijk is dat de werkelijke waarde van het verschil in het interval zit. Als het 95%-BI de waarde 0% bevat, kan geconcludeerd worden dat de twee infectiepercentages niet statistisch significant verschillen.
Hoe kleiner de p-waarde? ›Hoe kleiner de p-waarde, hoe kleiner de waarschijnlijkheid dat je ten onrechte de H0 verwerpt. Vinden we bijvoorbeeld een p-waarde van 0,10, dan is er nog 10% kans dat we de nulhypothese ('er is geen verschil') ten onrechte verwerpen (dat er bijvoorbeeld sprake is van toeval).
Wat betekent niet statistisch significant? ›In wetenschappelijke artikelen is geregeld te lezen dat de resultaten 'net niet significant' waren. Meestal betekent dit dat de waarde van de statistische grootheid p vlak boven de 0,05 lag.
Hoeveel decimalen p-waarde? ›(In de meeste gevallen twee decimalen, p- waarde is een uitzondering met drie decimalen). Het is ongebruikelijk om in een wetenschappelijk verslag de modus en/of de mediaan te rapporteren voor een continue variabele. Rapporteer in plaats daarvan een gemiddelde met standaarddeviatie.
Wat is p-waarde toets? ›De p-waarde geeft weer hoeveel procent van de studenten de vraag goed heeft gemaakt (bij een meerkeuzevraag) of wat de gemiddelde score van alle studenten was op een open vraag. De p-waarde ligt tussen 0 en 1. Bij 0 hebben alle studenten de vraag fout beantwoord. Bij 1 hebben alle studenten de vraag goed beantwoord.
Wat is significant afwijken? ›Als de kans, dat een verschil door toeval ontstaan is, kleiner is dan 5% (p = 0.05), dan noemt men het verschil significant (betekenisvol). Als de kans, dat het verschil door toeval ontstaan is, kleiner is dan 1% (p = 0.01 ) dan noemt men het verschil zeer significant (zeer betekenis vol).
Hoe rapporteer je significantie? ›
Significantie rapporteren
De significantie wordt weergegeven met de p-waarde (p = . 076). Let bij het rapporteren op de volgende zaken: In het Nederlands wordt normaliter een komma gebruikt als decimaalteken, in het Engels een punt.
Wanneer de gevonden waarde in belangrijke mate afwijkt van de onder de nulhypothese verwachte waarde kunnen we de nulhypothese verwerpen. De gevonden associatie of het gevonden verschil wordt dan statistisch significant genoemd.
Wat is een goede betrouwbaarheidsinterval? ›Meestal hanteert men het 95%-betrouwbaarheidsinterval (95%-BI) rond een steekproefgemiddelde, wat aangeeft dat met een waarschijnlijkheid van 95% het ware populatiegemiddelde zich in dit interval bevindt.
Welk betrouwbaarheidsinterval gebruiken? ›Vaak wordt het 95% betrouwbaarheidsinterval gebruikt. Hiermee zeg je eigenlijk: stel ik zou mijn onderzoek 100 maal herhalen, dan verwacht ik dat de werkelijke waarde (parameter) minstens 95 keer binnen het (voor ieder onderzoek apart opgestelde) 95% betrouwbaarheidsinterval ligt.
Wat zegt het betrouwbaarheidsniveau? ›Het betrouwbaarheidsniveau (confidence level) is het percentage van de keren dat je verwacht in de buurt van dezelfde schatting te komen als je je experiment nog een keer uitvoert of opnieuw op dezelfde manier een steekproef uit de populatie haalt.
Hoe bereken je de p-waarde in Excel? ›- Activeer Analysis Toolpak bij de invoegtoepassingen.
- Voer de gegevensin: de eerste reeks (x waarden) en de tweede reekls (y waarden)
- Data, Data Analysis, Analysis Toolpak. ...
- Kies invoerbereik 2 (de y waarden) en invoerbereik 1 (de X waarden).
Een chi-kwadraattoets is een statistische toets voor categorische data. De toets wordt gebruikt om te bepalen of je nominale of ordinale data significant afwijken van wat je had verwacht.
Wat als een correlatie niet significant is? ›Als de correlatie significant is, betekent dit dat de relatie tussen de variabelen waarschijnlijk niet het resultaat is van toeval. Als de correlatie niet significant is, betekent dit dat de relatie tussen de variabelen waarschijnlijk het resultaat is van toeval.
Hoeveel procent is significant? ›De meest gehanteerde regel ten aanzien van significantie is de 95% regel. Dit betekent dat wanneer we met 95% zekerheid kunnen zeggen dat een effect niet ontstaan is door toeval, we mogen aannemen dat het effect werkelijk bestaat. We staan dus 5% kans op toeval toe.
Wat is de P waarde SPSS? ›De p-waarde (p-value) is een getal tussen 0 en 1, waarmee je bepaalt of een steekproefuitkomst statistisch significant is. Wanneer de p-waarde kleiner is dan het gekozen significantieniveau kun je stellen dat dat de gevonden uitkomst extreem genoeg is om je nulhypothese te verwerpen.
Hoe rapporteer je een logistische regressie? ›
Rapporteren van logistische regressie
Logistische regressie kan je ongeveer hetzelfde rapporteren als lineaire regressie. Vermeld de b-waardes, standaard meetfouten en de significantie. Vermeld ook de odds ratio, het betrouwbaarheidsinterval en de constante.
De Griekse wiskundige Archimedes (Άρχιμήδης, 287–212 v. Chr.) was de eerste die het probleem wiskundig aanpakte, daarom werd pi soms constante van Archimedes genoemd.
Waarom is pi zo belangrijk? ›Als je de inhoud, oppervlakte of omtrek van een figuur wilt weten en er zit een cirkel in verwerkt, dan heb je pi altijd nodig. Je hebt pi bijvoorbeeld nodig bij het berekenen van de omtrek en oppervlakte van een cirkel, bij de inhoud en oppervlakte van een Bol en bij de inhoud van een kegel.
Wat is een goede rit waarde? ›Normale waarden voor deze correlaties zijn respectievelijk: r = 0,4 en r = 0,3. De rit-waarde vertelt iets over de samenhang tussen de score op een vraag en de score van het hele examen. Of in vakjargon: De rit-waarde is de correlatie (r) tussen de itemscore en de totaalscore.
Wat betekent statistisch significant? ›Statistische significantie is een term die door onderzoekers wordt gebruikt om aan te geven dat het onwaarschijnlijk is dat hun resultaten op toeval gebaseerd zijn. Significantie wordt meestal aangeduid met een p-waarde (overschrijdingskans).
Wat is praktische significantie? ›Praktische significantie (ook wel praktische relevantie genoemd) laat zien of de onderzoeksuitkomst belangrijk genoeg is om betekenisvol te zijn in de echte wereld. Voor deze vorm van significantie rapporteer je de effectgrootte van het onderzoek.
Kan je H0 verwerpen? ›De nulhypothese (H0) kan worden getoetst door statistische toetsing. Als de gevonden waarde significant verschilt van de verwachte waarde onder de nulhypothese, kunnen we de nulhypothese verwerpen.
Hoeveel significante cijfers? ›Het aantal significante cijfers van een getal is het aantal cijfers waaruit dit getal bestaat, waarbij nullen aan de linkerkant van het getal niet worden meegeteld. Significante cijfers moeten niet verward worden met decimalen (het aantal cijfers achter de komma).
Hoe beschrijf je een correlatie? ›Een correlatie laat zien of er een verband is tussen twee of meerdere variabelen. Een correlatiecoëfficiënt kan de richting van het verband (positief, negatief) laten zien en geeft ook aan hoe sterk het verband is. Een positieve correlatie betekent dat beide variabelen samen toenemen of afnemen.
Hoe beschrijf je correlatie? ›Correlatie geeft de mate van samenhang tussen twee variabelen weer, ofwel in hoeverre twee variabelen elkaar beïnvloeden. De correlatie wordt uitgedrukt in de correlatiecoëfficiënt. De waarde van de correlatiecoëfficiënt ligt altijd tussen -1 en +1.
Wat als betrouwbaarheidsinterval 0 bevat? ›
Als je betrouwbaarheidsinterval voor het verschil tussen groepen een nul bevat, betekent dit dat er een grote kans bestaat dat je geen verschil vindt tussen de groepen als je het experiment nog een keer uitvoert.
Wat bedoelen ze met significant? ›(veel)betekenend, betekenisvol; van betekenis; veelzeggend; be significant of, aanduiden, betekenen; kenmerkend zijn voor.
Wat betekent zeer significant? ›Wat is een ander woord voor significant? Andere woorden voor significant zijn beduidend, belangrijk, betekenisvol, gewichtig, veelbetekenend, veelzeggend en zwaarwegend.
Hoe bepaal je de klinische relevantie? ›Klinische significantie (ook wel klinische relevantie genoemd) is relevant voor interventie- en behandelingsstudies. Een behandeling wordt als klinisch significant beschouwd als deze het leven van patiënten tastbaar of substantieel verbetert.
Hoe bepaal je de overschrijdingskans? ›Je neemt een steekproef van 6 flessen, de 6 flessen bevatten gemiddeld 299,03 ml water. De hypothesen zijn H0 : µ =300 en Ha : µ < 300. Door de waarden in te vullen in de rekenmachine vind je dat z = -0.792 is en de overschrijdingskans (P) =0.2148.
Hoe beschrijf je academische relevantie? ›Een onderzoek is wetenschappelijk relevant wanneer het belangrijk is voor andere wetenschappers. Het onderzoek moet dan wel bijdragen aan de (wetenschappelijke) kennis voor de nieuwe theorievorming van een bepaald vakgebied.
Hoe lees je significantie? ›De meest gehanteerde regel ten aanzien van significantie is de 95% regel. Dit betekent dat wanneer we met 95% zekerheid kunnen zeggen dat een effect niet ontstaan is door toeval, we mogen aannemen dat het effect werkelijk bestaat. We staan dus 5% kans op toeval toe.
Hoe rapporteer je de mediaan? ›Om de mediaan te vinden, zet je de waarden in je dataset van laag naar hoog. Vervolgens bepaal je de middelste positie op basis van n (het aantal waarden in je dataset).
Wat is een statistisch significant verschil? ›Statistische significantie weergeven
Als we een antwoordoptie weergeven als statistisch significant, betekent dit dat de waarschijnlijkheid dat een verschil tussen twee groepen toevallig is of puur door een fout in de steekproefgrootte wordt veroorzaakt, minder dan 5% bedraagt. Dit wordt vaak weergegeven als p < 0,05.
De Z-score voor een observatie bereken je door de waarde van de observatie (Xi) af te trekken van het gemiddelde (x̄) en de uitkomst te delen door de standaardafwijking (s). De uitkomst vertelt ons hoe ver de waarde van het gemiddelde valt: Een Z-score van 0 betekent dat de observatie exact gelijk is aan het gemiddelde.
Hoe bereken je de f toets? ›
De F-waarde wordt berekend met de formule F = (SSE1 – SSE2 / m) / SSE2 / n-k, waarbij SSE = restbedrag van de kwadraten, m = aantal beperkingen en k = aantal onafhankelijke variabelen. Zoek de F Statistic (de kritische waarde voor deze test).